Απόσπασμα Β’
Εκ των υστέρων, αντιλαμβάνομαι ότι η παρουσία της θείας Άννας στη ζωή μου ήταν καταλυτική στη διαμόρφωση εκείνης της αντίληψής μου περί ενός αυστηρού και δεσμευτικού πλαισίου κοινωνικής ύπαρξης.
Κατεβάζοντας το ακουστικό, θυμήθηκα εκείνη τη μέρα, που την έπιασα να κλαίει στο δωμάτιο του μπάνιου μας, μέσα στη νύχτα. Πρέπει να ήμουν δεκατριών και, αν και δεν καταλάβαινα γιατί ακριβώς, ήξερα ότι ήταν δυστυχισμένη, παρά τα τρανταχτά της γέλια, που επιστράτευε μάλλον για αντιπερισπασμό κάθε φορά που ήμουν παρούσα.
Άνοιξα δειλά την πόρτα του μπάνιου και πήγα και στάθηκα δίπλα της. Δεν προσπάθησε καν να κρύψει τη δυστυχία της, αλλά δεν άφησα το πρωτόγνωρο αυτό γεγονός να με αποπροσανατολίσει. Ήταν σκυμμένη στο νιπτήρα και έβαζε πάγο πάνω στα χείλη της. Η μεταλλική μυρωδιά του αίματος, που έσταζε αργά πάνω στο γαλάζιο μάρμαρο του νεροχύτη δεν με τάραξε, μπροστά στο καθήκον που ένιωσα ότι είχα χρέος να επιτελέσω εκείνη τη στιγμή.
Όπως και με τη μητέρα μου, τα βράδια που την έπιανα να κλαίει επειδή έλειπε μέχρι αργά ο πατέρας μου, ένιωθα ότι έπεφτε πάνω μου η ευθύνη να λειτουργήσω ως πυροσβέστρια. Εξάλλου, ήξερα πολύ καλά πως είχα αυτή την ιδιότητα, για την οποία συχνά έκαναν λόγο οι ενήλικες γύρω μου, να συμπεριφέρομαι πιο ώριμα από την ηλικία μου. Επομένως, είχα την πεποίθηση ότι μπορούσα να τους καταλάβω – και να τους συμβουλέψω ακόμα – στέκοντας επάξια απέναντί τους σαν φίλη, μητέρα, ψυχολόγος.
Ακούμπησα το χέρι μου χαμηλά στην πλάτη της και έψαξα με το βλέμμα μου το δικό της, μέσα από τον καθρέφτη. Τη χτύπησα ελαφριά δυο-τρεις φορές στην πλάτη και με το άλλο χέρι χάιδευα το δικό της. Είχα σκεφτεί ακριβώς τι θα της έλεγα πριν αποφασίσω να ανοίξω την πόρτα του μπάνιου, και το είχα προβάρει πολλές φορές μέσα στο μυαλό μου, για να βεβαιωθώ ότι το τικ δεν θα υπέθαλπε τη σοβαρότητα που ήθελα να εκπέμψω.
«Θεία μου» -παύση- «όταν κάτι μας κάνει δυστυχισμένους, μπορούμε απλά να το αλλάξουμε», της είπα.
Ήθελα η φωνή μου να έχει παρόμοιες διακυμάνσεις με του πατέρα μου, όταν θεωρούσα ότι έλεγε κάτι σπουδαίο. Ένιωσα περήφανη που κατάφερα να ελέγξω το τικ μου και που στεκόμουν εκεί σαν ενήλικας, τη στιγμή που οι υπόλοιποι ενήλικες του σπιτιού κοιμούνταν χωρίς να έχουν -νόμιζα – πλήρη εικόνα του τι γινόταν κάτω από τη στέγη τους εκείνη τη δεδομένη στιγμή.
Σκεφτόμουν πως αν με άκουγε ο πατέρας μου σίγουρα θα επαινούσε τον τρόπο που δεν άφησα την όψη του αίματος να με καταβάλει. Ίσως να μου εισηγούνταν αργότερα κάποια πιο βαθυστόχαστη συμβουλή που θα μπορούσα να είχα επιστρατεύσει – σίγουρα εκείνος θα σκεφτόταν κάτι καλύτερο, έλεγα μέσα μου – , αλλά θα ένιωθε περήφανος που είπα το σωστό πράγμα τη σωστή στιγμή.
Εκτός κι αν δεν θα του άρεσε το ότι ήμουν ξύπνια τέτοια ώρα και έχωνα τη μούρη μου σε «ξένες υποθέσεις». Μου το έλεγε συχνά αυτό, όπως όταν ρωτούσα να μάθω γιατί δεν έκανε ποτέ η θεία Άννα παιδιά, αν και τον είχα ακούσει πολλές φορές, για παράδειγμα, να σχολιάζει τις ζωές των συναδέλφων του στη δουλειά.
Εν τέλει δεν ήμουν σίγουρη πώς θα το έπαιρνε. Άργησα πολύ να αποκωδικοποιήσω τον ακριβή κανόνα βάσει του οποίου κρίνει πότε είναι σωστό να με επαινέσει και πότε να με επικρίνει για τη συμπεριφορά μου.
Παρόλ’ αυτά ήμουνα σίγουρη ότι αυτή και μόνο η συμβουλή μου, άκρως μελετημένη με βάση όλα τα δεδομένα που είχα ενώπιόν μου, θα ήταν ικανή να δώσει στη θεία μου το σπρώξιμο που χρειαζόταν για να αλλάξει ό,τι ήταν εκείνο που την έκανε δυστυχισμένη.
Πόσο περίπλοκο μπορεί να ήταν; Σε όλα τα βιβλία που είχα διαβάσει, ήταν αρκετή μία ατάκα ή ένα τυχαίο, θεωρητικά αμελητέο συμβάν, για να κάνει την ηρωίδα της ιστορίας να πάρει απόφαση ν’ αλλάξει τη ζωή της.
Τη φανταζόμουν να χτυπά το κουδούνι μας κάποιες ημέρες μετά, να φαίνεται ανανεωμένη και δέκα χρόνια νεότερη, να φοράει μακιγιάζ όπως μόνο στις φωτογραφίες του γάμου της την είδα να φοράει, να κρατά στο χέρι ένα μπουκέτο τουλίπες, που θα είχε συγκρατήσει κάποτε ότι είναι οι αγαπημένες μου, και να λέει στους γονείς μου:
Δεν ήρθα εδώ για να δω εσάς, ούτε για να σας ζητήσω καταφύγιο από τη μιζέρια μου. Ήρθα να ευχαριστήσω την κόρη σας, ετούτον εδώ τον θησαυρό, που με έκανε να καταλάβω ότι μπορώ να πάρω τη ζωή στα χέρια μου και να την αλλάξω προς το καλύτερο. Πρέπει να είστε περήφανοι για τη Φοίβη, και να παραδειγματίζεστε από αυτήν.
ΜΙΚΡΕΣ, ΚΑΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 